Wat is een burn-out?
Een burn-out wordt vaak gekoppeld aan de relatie met werk, net zoals wij al doen in de alinea hierboven. Dit komt omdat voor veel mensen de werkdruk hoog ligt en we ervanuit gaan dat hier de burn-outs ontstaan. Echter ligt dit een stukje gecompliceerder. In Nederland werken we bijvoorbeeld veel meer parttime dan in Vlaanderen, terwijl de burn-out cijfers ongeveer gelijk zijn. De oorzaak van een burn-out blijkt vaak een combinatie te zijn van werk en privé. Het privéleven wordt bij mensen in Nederland steeds voller en drukker, waardoor de overall druk te veel wordt.
Oorzaken van een burn-out
Een burn-out is in feite een ontregeling van het stresssysteem, door teveel stress. Hoe komt het dat we zo veel stress ervaren tegenwoordig en is dit meer dan vroeger? Veel mensen geven aan veel stress te hebben door hun telefoon en het continue gevoel altijd bereikbaar te moeten zijn. Alles moet leuk zijn tegenwoordig, terwijl: “het leven is een 7”. Dit geldt ook voor werk; iedereen wordt aangespoord te doen waar je van droomt. Als je dat niet doet, ben je eigenlijk maar een sukkel.
Dit zijn allemaal factoren die bijdragen aan té veel stress en dit komt omdat ons brein te klein is voor alle prikkels van deze tijd. Er is een mismatch ontstaan tussen wat er op ons afkomt en hoe we daar fysiologisch op reageren. Denk maar eens aan een sollicitatieprocedure van tegenwoordig. De lat voor een goede sollicitatiebrief ligt 100 keer hoger dan vroeger. Sterker nog: een video van jezelf is eigenlijk beter. Of een presentatie. Met een hele jury voor je in plaats van alleen je toekomstige manager. Daarbij zijn de eisen waar je tegenwoordig als sollicitant aan moet voldoen oneindig. Een relevante studie afronden is vaak al niet meer genoeg. Een relevante studie en 5 jaar werkervaring in een soortgelijke functie, dat is de norm. Dus hoe start je? Daarbij is de prestatiedruk op de werkvloer binnen veel bedrijven veel hoger dan vroeger.
Hoe denken psychologen over dit probleem? Witte Hoogendijk, hoogleraar psychiatrie aan het Erasmus MC vindt het woord ‘epidemie’ een groot woord, maar is wel van mening dat het te vaak voorkomt. Als je kijkt naar de diagnoses die worden gesteld door huisartsen en bedrijfsartsen, zie je dat 15% van de vrouwen en 9% van de mannen hier last van heeft. Een stille getuige daarvan is de hoeveelheid medicatie die Nederlanders slikken om zich wat rustiger te voelen. Meer dan een miljoen mensen slikt kalmerings- of slaapmiddelen, 10% die bij de huisarts komt gebruikt teveel alcohol, er wordt veel cannabis gebruikt. Wachtlijsten bij psychologen zijn torenhoog en de GGZ is verstopt.”
Diagnose van een burn-out
Aan de andere kant gaan mensen bij klachten die bij een burn-out klachten horen, snel naar de huisarts. Mede doordat een diagnose van een burn-out je kan helpen om verdere stappen te nemen. Vrij snel wordt er vervolgens een label geplaatst op de klachten, zoals dus een burn-out, overspannen, overprikkeld of depressief.
Hoe snel wordt zo’n diagnose vastgesteld? Voor overspannenheid moet je 3 symptomen hebben uit een rijtje van 8, die eigenlijk iedereen wel eens herkent. Denk hierbij aan symptomen als slecht slapen, prikkelbaarheid, kort lontje, niet tegen harde geluiden kunnen en uitgeput voelen. Dan voldoe je aan het eerste criterium van een burn-out. Daarbij moeten de klachten al meer dan 6 maanden aanhouden en ten slotte voel je je volgens de diagnose gedurende de hele dag vermoeid en uitgeput.
Wordt er veel te makkelijk zo’n diagnose gesteld? Christiaan Vinkers, psychiater aan het UMC Amsterdam zegt van wel. Hij zegt: “iedereen heeft te maken met stress. Te veel stress is een reëel probleem en hier kunnen mensen echt last van hebben. Maar wat is precies een burn-out? Daar begint vrijwel het eerste probleem; de definitie van een burn-out is vrij vaag en de lijntjes zijn dun tussen een depressie etc. Als je niet goed weet wat het is, hoe kun je het dan goed behandelen?”
Wat kunnen we ertegen doen?
De cijfers liegen niet en het is een feit dat veel mensen tegenwoordig burn-out klachten ervaren. Waarschijnlijk kent iedereen wel iemand in zijn/haar omgeving die al voor een langere tijd thuis zit. Dus de grote vraag luidt: wat is er nou wél aan te doen? Wat de conclusie is van ongeveer elk artikel, is je eigen verantwoordelijkheid nemen en je levensstijl aanpassen. Dit klinkt erg simpel, maar het alternatief is helaas (nog) ver te zoeken.
Sinds de wachtlijsten voor psychiatrische hulp vaak lang zijn, zul je in de tussentijd ook aan jezelf moeten werken. Zoek uit wat de grootste stressfactor in jouw leven is. Is het je baan? Ga er dan serieus over nadenken om iets anders te zoeken. Creëer de beste versie van jezelf door gezond te eten, veel te slapen en regelmatig te sporten. Zoek in de tussentijd hulp waar jij dat nodig hebt. Is de wachtlijst voor een psycholoog maandenlang? Vraag bij de huisarts of je in de tussentijd daar geholpen kan worden. Praat met je omgeving en met je werkgever. Niets zeggen en je klachten negeren is het slechtste idee!